بسم الله الرحمن الرحیم

قَالُواْ أَ نُؤْمِنُ لَکَ وَ اتَّبَعَکَ الْأَرْذَلُونَ؛ قَالَ وَ مَا عِلْمِى بِمَا کاَنُواْ یَعْمَلُونَ (شعراء/111و112)

ترجمه آیات: گفتند: «آیا به تو ایمان بیاوریم و حال آنکه فقرا از تو پیروى کرده‏اند؟» [نوح‏] گفت: من به آنچه مى‏کرده‏اند آگاهى ندارم.

1.       کلمه" ارذلون" جمع ارذل است و ارذل اسم تفضیل و به معنی فردی از طبقه بسیار پایین است. صاحب شغلی پست و با درآمدی کم را گویند.

2.     اعیان و اغنیاء و ثروتمندان و حتی احتمالا صاحب منسبان قوم، به دلیل کبر و غروری که مال و مقام دنیا برایشان ایجاد می کند و در نتیجه چشم آنها را نسبت به حق نابینا می کند، زیر بار ایمان به خدا و نبوت حضرت نوح نرفتند و گفتند ما با این فقراء و کارگران نشست و برخاست نمی کنیم، لذا کفر را بر همنشینی با فقرا ترجیح دادند.

3.      امروز هم مشاهده مى‏کنید در مجالس دینى، در مساجد و مجالس سوگوارى و هیات های وعظ و خطابه و مدارس علوم دینى نوعا فقراء و متوسطین هستند و اشراف و پولدارها در میان آنها بسیار کم هستند. ولی در سینماها و تفریح‏گاهها و پارتی ها و مجالس لهو و لعب و فسق و فجور اکثرا اغنیاء و اعیان هستند. در هر دوره ای ترویج دین بدست فقراء بوده است. در صدر اسلام در جنگ بدر و حنین و احد و احزاب فقراء مهاجر و انصار بودند که پیامبر را تنها نگذاشتند.

4.     پیغمبر اسلام مى‏فرمایند: الفقر فخری. یعنی فقر و نداری نه تنها اسباب سرافکندگی نیست بلکه باعث مباهات پیامبر اسلام است. البته باید بدانیم که فقراء دو دسته‏اند: یک دسته که ندارند و در عین حال عفت مى‏ورزند و فقر خود را اظهار نمى‏کنند. این فقر ممدوح است‏. ولی دسته دوم که فقیرند و فقر خود را اظهار می کنند و چه بسا آنقدر نیازمند نباشند که گدایی کنند و یا دروغ می گویند و نمایشهایی دروغین از خود نشان دهند مثل علیل بودن و یا صاحب فرزند بودن و امثال آن تا دل مردم را متوجه خود کنند و لذا درخواستشان حرام است و کسب حرام می کنند و نسبت به افرادی که از آنها پول و یا کمکی دریافت نموده اند مشغول ذمه می شوند. چنین فقرایی در دو دنیا بدبختند و قطعا مایه مباهات نبی مکرم اسلام دسته دوم از فقرا نیستند.

5.     در باب ایمان، مرد و زن، سیاه و سفید، غنى و فقیر، عزیز و ذلیل، بزرگ و کوچک، غریب و بیگانه، همه یکسان هستند و همچنین در کفر نیز با همه یکسان رفتار خواهد شد.. در حدیث است: بهشت برای کسی آفریده شده است که خداوند را اطاعت کند، هرچند سیاهپوست باشد و جهنم برای کسی آفریده شده است که نافرمانی خداوند کند هرچند سید قرشی باشد ( با پیامبر اسلام خویشاوندی داشته باشد).

6.     حضرت نوح در جواب ثروتمندان و مرفهین جامعه خود می گوید: من به کارها و رفتار آنها آگاه نیستم. این پاسخ می تواند حامل نکات زیر باشد: الف) تکلیف انبیا دعوت مردم به سوی خدا و اصلاح جامعه است نه چیز دیگری مانند تجسس در اعمال مردم و یا رسیدگی به حساب و کتاب آنها ب)خداوند به نیات و قلوب مردم نگاه می کند و به اعمال، موقعیت اجتماعی و ثروت آنها نگاه نمی کند و حتی در قیامت اعمال انسان ها بر مبنای نیتشان سنجیده خواهد شد. ج) ما در دنیا فقط می توانیم بر مبنای ظاهر قضاوت کنیم نه بر اساس اسرار درونی انسانها و حضرت نوح در ظاهر هیچ خطایی از مؤمنین ندیده بود و تنها خداوند است که بر اسرار آگاه است. د) بین ایمان و شغل افراد رابطه ای نیست، اینکه شغلی پردرآمد است یا کم درآمد از جایگاه بالای اجتماعی برخوردار است. مگر اینکه شغل انسان انجام و یا اشاعه گناه باشد.