بسم الله الرحمن الرحیم
ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتَابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَ مِنهْم مُّقْتَصِدٌ وَ مِنهْمْ سَابِقُ بِالْخَیرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَالِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ(فاطر/32)
ترجمه آیه: سپس این کتاب (قرآن) را به آن بندگان برگزیده خود، به میراث دادیم پس برخى از آنان بر خود ستمکارند و برخى از ایشان میانهرو، و برخى از آنان در کارهاى نیک به فرمان خدا پیشگامند و این خود توفیق بزرگ است.
1. معناى به ارث گذاشتن کتاب برای مردم، این است که کتاب را نزد ایشان بگذارد تا نسل به نسل بگردد، و همه از آن برخوردار شوند و ارث به چیزى گفته مىشود که بدون دادوستد و زحمت به دست مىآید، و مراد از" کتاب" قرآن کریم است و کلمه" اصطفاء" به معناى اختیار است، با این تفاوت که اصطفاء معنی صفا و خلوص را هم می رساند یعنی انتخاب یکى که از بین همه صفوه و خالص باشد
2. اگر در این آیه منظور از کتاب قرآن باشد وارثان قرآن همه ما مسلمانان خواهیم بود. خداوند امت مسلمان را بر سایر امت ها برگزیده و این نعمت را به آنها داده، ولى به همان نسبت که آنها را مورد لطف خاص خویش قرار داده، مسئولیت سنگین نیز بر عهده آنها گذارده است. طبق این آیه مسلمانان در ارتباط با قرآن به سه دسته تقسیم می شوند: بعضى به وظیفه بزرگ خود در پاسدارى از این کتاب و عمل به احکامش کوتاهى کرده، و در حقیقت بر خویشتن ستم نمودند، اینها مصداق" ظالم لنفسه" مىباشند. گروهى دیگر تا حد زیادى به این وظیفه پاسدارى و عمل به کتاب قیام نمودهاند، هر چند لغزشها و نارساییهایى در کار خود نیز داشتهاند، اینها مصداق" مقتصد" (میانه رو) مىباشند و بالآخره گروه ممتازى وظائف سنگین خود را به نحو احسن انجام داده، و در این میدان مسابقه بزرگ بر همگان پیشى گرفتهاند، این گروه پیشرو همانها هستند
3. مسلمانان تنها در صورتى مىتوانند حق پاسدارى این میراث عظیم را انجام دهند که در صف" سابقین بالخیرات" در آیند. خیر واژه وسیعی است که تمام خواسته های قرآن از مؤمنین را شامل می شود یعنى مسلمانان باید از تمام امتها در انجام نیکیها پیشى گیرند، در فراگیرى علم و دانش، در تقوى و پرهیزگارى، عبادت و خدمت به خلق، در جهاد و کوشش، نظم و حساب، و ایثار و فداکارى، در همه این امور پیشگام باشند در غیر این صورت حق آن را ادا نکردهاند.
4. از حضرت امام محمد باقر علیه السلام روایت شده که فرمود این آیه در حق ماست و ظالم بنفس از ما آنست که عمل صالح و کارهاى بد و گناه انجام دهد و امّا مقتصد و معتدل، پس او متعبّد و مجتهد در عبادت است، و امّا سابق به خیرات، على، حسن و حسین علیهم السلام و کسانى از آل محمد (ع) هستند که شهید و کشته شدهاند. و روایات زیادی است که مصادیق این سه گروه از مسلمانان را معرفی نموده اند و به حق مصداق تمام و کمال سابق بالخیرات اهل بیت پیامبر (ص) و بعد از آنها علمای امت پیامبر (ص) هستند.
5. از مطالب فوق می توان نتیجه گرفت که مسلمانان سه گروه هستند آنهایی که اسمشان مسلمان است و هیج مسئولیت و وظیفه ای را به عهده نمی گیرند و دسته دوم مسلمانانی هستند که به وظایف فردی خود عمل می کنند ولی مسئولیت اجتماعی برای خود قائل نیستند و دسته سوم که خود را در قبال همه اوامر و نواهی قرآن مسئول می دانند. قرآن انسان را در برابر خداوند، جامعه و خود مسئول می داند.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.