بسم الله الرحمن الرحیم
وَ مَا یَسْتَوِى الْأَعْمَى وَ الْبَصِیرُ وَ لَا الظُّلُمَاتُ وَ لَا النُّورُ وَ لَا الظِّلُّ وَ لَا الحرُورُ وَ مَا یَسْتَوِى الْأَحْیَاءُ وَ لَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَن یَشَاءُ وَ مَا أَنتَ بِمُسْمِعٍ مَّن فىِ الْقُبُورِ(فاطر/19 و 20 و 21 و (22
ترجمه آیات: و نابینا و بینا یکسان نیستند، و نه تیرگیها و روشنایى، و نه سایه و گرماى آفتاب و زندگان و مردگان یکسان نیستند. خداست که هر که را بخواهد شنوا مىگرداند و تو کسانى را که در گورها هستند نمىتوانى شنوا سازى.
1. بی شک این آیات شریفه در مقام تشبیه و تمثیل هستند اما اینکه کور و بینا و تاریکى و روشنایى و سایه و تابش و زنده و مرده را به چه چیزی تشبیه می کند دیدگاه ها مختلف و شاید همه صحیح باشد:
الف. این آیات تمثیل هر چیزی هستند که با هم تساوى ندارند و یا متضاد همند مثل خیر و شر، حسن و قبح، نفع و ضرر، سعادت و شقاوت، موحّد و مشرک، مؤمن و کافر، عادل و فاسق، مطیع و عاصى، بهشت و جهنم، نعمت و بلا، هدایت و ضلالت، ثواب و عقاب، عالم و جاهل، و خوب و بد.
ب. اینکه هر کدام از این موارد تمثیل یک امر مهم است که باید کشف نمود مثلا منظور از کور کافر و یا مطلق طرفداران باطل و منظور از بینا مؤمن است و تاریکی ها تمثیلی برای کفر و گمراهی و نور تمثیل ایمان و راه هدایت است؛سایه تمثیل ثواب و پاداش اخروی و حرور (گرمای سوزان) تمثیل عقاب و عذاب الهی است و یا سایه تمثیل محیط سالم و آرام بخش و حرور محیط مسموم و خطرناک است؛ منظور از زنده ها، مؤمنین و یا علما و یا آنان که حرف حق را می شنوند و از آن تبعیت می کنند و منظور از مردگان کفار و یا جاهلان می باشند و منظور از کسانی که در قبرند کافرانی می باشند که بر کفرشان اصرار دارند.
ج. در این آیات، مؤمن و کافر به چهار چیز تشبیه شدهاند که نتیجه این چهار مقایسه و تشبیه آن است که مؤمن از نظر شخصیّت و سرنوشت با کافر یکسان نیست. مؤمن به بینا و کافر به نابینا. مؤمن به نور و کافر به تاریکى. مؤمن به سایه آرام بخش و کافر به باد سوزان و داغ. مؤمن به زنده و کافر به مرده.
2. خوب شنیدن و خوب انتخاب کردن نعمت بزرگی است که توفیق آن از سوی خداوند به انسان ها داده می شود و انسان های لجوج، معاند و متعصب از این نعمت برخوردار نیستند و حتی پیامبر خدا که توانمندترین مبلغ دین است نمی تواند پیام رسای خدا را به گوش آنها برساند.
3. هرچند مفاهیمی چون کوری و بینایی، روشنایی و تاریکی، سایه و تابش آفتاب و مرده و زنده برای همه بسیار قابل فهم و متضاد بودن هرکدام با مفهوم مقابلش مورد قبول همگان می باشد ولی ایمان و کفر جزو مفاهیم بدیهی در نزد همه انسان ها نمی باشد. خیلی از انسان ها قبول ندارند که انسان ها با شاخص ایمان به دو دسته کافر و مؤمن تقسیم شوند. قرآن در این آیات از مؤمنین می خواهد که اولا اطمینان قلبی داشته باشند که کفر و ایمان مانند تاریکی و روشنایی است و ثانیا نقش خود را در ترویج چنین نگاه صحیحی ایفا کنند.
سلام حاج اقای محمد نژاد
هفته ی دفاع مقدس بر شما برادر جانبازو رزمنده
و همه ی دلاوران مردان این مرز و بوم
گرامی باد.