بسم الله الرحمن الرحیم
وَ ألَّوِ اسْتَقَامُواْ عَلىَ الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْنَاهُم مَّاءً غَدَقًا. لِّنَفْتِنَهُمْ فِیهِ وَ مَن یُعْرِضْ عَن ذِکْرِ رَبِّهِ یَسْلُکْهُ عَذَابًا صَعَدًا(جن/ 16و17)
ترجمه آیه: و اگر [مردم] در راه درست، پایدارى ورزند، قطعاً آب گوارایى به آنها بنوشانیم. تا در این باره آنان را بیازماییم، و هر کس از یاد پروردگار خود دل بگرداند، وى را به عذابی [روز] افزون گرفتار سازد.
1. «غدق» به معناى فراوانى و «صَعد» به معناى سخت و مشکل است. استقامت بر طریقه به معناى صبر و پایداری و ثبات قدم در اجرای احکام و رعایت اخلاق و انجام آنچه را که ایمان صادق به خدا اقتضاى آن را دارد. و" ماء غدق" به معناى آب بسیار است، و بعید نیست مثلى باشد که بخواهد توسعه در رزق را برساند. چون زیادی آب غالبا باعث فراوانی است. عذاب صعد آن عذابى است که دائما بیشتر مىشود.
2. از حضرت باقر علیه السّلام درباره این آیه روایت شده که فرمود: به خدا سوگند، استقامت همین (عقیده) است که شما بر آن هستید( یعنی مکتب اهل بیت(ع) ) و از حضرت صادق علیه السّلام روایت است که فرمود: معناى [ماء غدقا] این است که به آنها علم بسیار خواهیم داد که از ائمه علیهم السّلام بیاموزند.
3. آنچه مایه وفور نعمت مىشود، استقامت و ثابت قدمی در ایمان است نه اصل ایمان، زیرا ایمان متزلزل نمىتواند چنین برکاتى از خود نشان دهد، مهم استقامت بر ایمان و تقوى است که پاى بسیارى در آن لنگ و لرزان است.
4. حتّى بعد از استقامت بر راه حق و دریافت پاداش، کار خود را پایان یافته ندانید که تازه آزمایش دیگرى شروع مىشود. چنانکه حضرت سلیمان نیز توسعه رزق خودش را سبب آزمایش دانست. «هذا من فضل ربّى لیبلونى» (نمل/40) طبیعت فزونى نعمت، سستى و تنبلى و غفلت و غرق شدن در لذائذ و شهوات است، و این درست چیزى است که انسان را از خدا دور مىسازد و میدان را براى فعالیت شیطان آماده مىکند تنها کسانى مىتوانند از عوارض نامطلوب فزونى وفور نعمت در امان بمانند که به طور دائم به یاد خدا باشند، ذکر او را فراموش نکنند، و با یادآوریهاى مداوم خانه قلب را از نفوذ شیاطین حفظ نمایند
5. به این ترتیب، در آیات فوق، از یک سو رابطه ایمان و تقوى را با فزونى نعمت بیان مىکند، و از سوى دیگر رابطه فزونى نعمت را با آزمونهاى الهى، و از سوى سوم رابطه اعراض از یاد خدا را با عذاب مشقتبار و روز افزون، و اینها حقایقى است که در آیات دیگر قرآن نیز به آن اشاره شده است.
6. از بهترین شیوههاى تربیتى، شیوه مقایسه است. در یک آیه مىفرماید: استقامت ایمان و عمل صالح نتیجه اش باران و فراوانی است و در آیه بعد می فرماید عدم یاد خدا واعراض نتیجه اش عذاب است. با مقایسه این دو حالت مسئله حق وباطل شفافتر مىشود.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.