همه انسان ها نیازمند احساس حمایت هستند این احساس را از همسر، فرزندان و زیردستان خود دریغ نکنیم


ترجمه: پروردگارت تو را ترک نکرده است و رابطه‌اش را از تو نبریده است و بدون شک فرجام کار برای تو بهتر از آغاز آن است.

1.       وَدَّع از مصدر تودیع به معنی «ترک کرد» است و قَلی از مصدر قِلیه به معنی «بُغض کرد» است که با حرف «ما» که در اول آمده معنی جمله منفی شده است. قالی یعنی بغض کننده. حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هلک فیّ رجلان رَجُلٌ غالٍ و رَجُلٌ قالٍ» دو گروه به خاطر من هلاک می‌شوند گروهی که در حق من غلوّ می کنند و گروهی که نسبت به من بغض و کینه‌ می‌ورزند.

2.       این آیات برای دلداری دادن به پیامبر اکرم(ص) نازل شده است. بعد از سورة فجر مدتی هیچ آیه‌ای از سوی خداوند بر پیامبر نازل نشد (بیش از 40 روز آیه نازل نشد که به آن دوران فطرت می‌گویند) و این امر باعث دلتنگی پیامبر و سرزنش و شماتت کفار نسبت به ایشان شد.

3.       همة انسانها در مسیر زندگی نیازمند دلگرمی و حمایت می‌باشند  به طوری که احساس حمایت بکنند هر چند همچون پیامبر اسلام (ص) انسان کامل باشند. در بعضی از روایات تفسیری حضور حضرت علی (ع) در کنار پیامبر اسلام به عنوان عامل دلگرمی خوانده شده است که نشان می دهد حمایت یک نفر و احساس دلگرمی به یک نفر نیز می تواند در انجام کارهای بسیار بزرگ مؤثر باشد مانند دلگرمی حضرت موسی به برادرش هارون. پس از کارهای خوب و مسئولین درستکار باید حمایت کرد تا جرات انجام کارهای بزرگ را داشته باشند.


4.       دو امر باعث دلگرمی و آرامش انسان است اول اینکه بدانیم خداوند با ماست و ما را به حال خودمان رها نکرده است.

خوشا بحال گیاهان که عاشق نورند                     و دست منبسط نور روی شانه آنهاست

 دوم اینکه بدانیم سرانجام کار بهتر و خیر خواهد بود. البته ممکن است در همین دنیا شاهد نیک فرجامی کار باشیم و ممکن است در آخرت فرجام نیک کارمان را ببینیم. (و للآخره خیرٌ‌ و أبقی) که چنین نیک فرجامی عالی‌ترین و بهترین نتیجه است.

5.       در دلجویی از همسر، فرزندان و دوستان و جوانان که مشکلی دارند و اظهار دلتنگی می‌کنند بهترین دلجویی همین دو جمله خداوند است که آرامشی واقعی در دل مؤمن ایجاد می‌کند اینکه خداوند با ما است و ما را تنها نگذاشته است و عاقبت کار خوب است هرچند در دنیا شاهد آن نباشیم.