بسم الله الرحمن الرحیم

فَلَمَّا اعْتزَلهُمْ وَ مَا یَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ  وَ کُلّاً جَعَلْنَا نَبِیًّ وَ وَهَبْنَا لهَم مِّن رَّحْمَتِنَا وَ جَعَلْنَا لهَمْ لِسَانَ صِدْقٍ عَلِیًّا (مریم/49 و 50(

ترجمه آیات: و چون از آنها و [از] آنچه به جاى خدا مى‏پرستیدند کناره گرفت، اسحاق و یعقوب را به او عطا کردیم و همه را پیامبر گردانیدیم. و از رحمت خویش به آنان ارزانى داشتیم، و ذکر خیر بلندى برایشان قرار دادیم.

1. اعتزال از واژه عُزلت است به معنی "کناره گیری کردن" و در اینجا منظور کناره گیری حضرت ابراهیم از بت ها و بت پرستان می باشد. بعد از ماجرای به آتش انداختن، حضرت ابراهیم یقین کرد که امیدی به هدایت بت پرستان نیست و لذا از شهر بابل در عراق به شهر حرّان در شام هجرت نمود. 

2. در راه خداوند کسی زیان نمی بیند و خداوند اجر کسی را ضایع نمی کند و اگر کسی در راه خدا قدمی صادقانه بردارد خداوند چندین برابر به او پاداش می دهد. حضرت ابراهیم در راه خدا از خانواده خود گذشت و آنها را ترک کرد و خداوند به خاطر ایثارها و فداکاریها و استقامتش در اداى رسالتى که بر عهده داشت آن چنان ایشان را بلند آوازه ساخت که همواره بر زبانهاى مردم جهان قرار داشته و دارد، و به عنوان اسوه و الگویى از خداشناسى و جهاد و پاکى و تقوا و مبارزه و جهاد شناخته مى‏شود.

3. فرزند صالح و حتی نوه صالح از مواهب الهی است و پاداش استقامت و مجاهدت های پدر و مادر در راه خداوند، فرزند صالح و نسل مؤمن است. فرزندى همچون اسحاق و نوه‏اى همچون یعقوب که هر یک پیامبرى عالیمقام بودند، نتیجه آن استقامتى بود که ابراهیم ع در راه مبارزه با بتها و کناره‏گیرى از آن آئین باطل از خود نشان داد.

4. مراد از رحمت در آیه دوم، ممکن است امامت باشد، هم چنان که در آیه 72 و 73 سوره انبیاء موهوب از طرف خداوند صریحا نام برده شده است که آنها را ائمه‏اى صالح قرار می دهد و ممکن هم هست مراد از آن رحمت، تایید به روح القدس باشد ممکن هم هست معناى آن مطلق ولایت الهى باشد. یعنی خداوند به عنوان پاداش امامت را در نسل حضرت ابراهیم قرار داد.

5. " لسان" در اینجا به معنى یادى است که از انسان در میان مردم مى‏شود و لسان الصدق به معنى یاد خیر و نام نیک و خاطره خوب در میان مردم است، و هنگامى که با کلمه" علیا" که به معنى عالى و برجسته است ضمیمه شود مفهومش این خواهد بود که خاطره بسیار خوب از کسى در میان مردم بماند. نام خیر از نعمت های الهی می باشد و خداوند به بندگان خوب خود این نعمت را عطا می کند. نام نیک باعث می شود دشمنان نتوانند تاریخ زندگى شخصی چون ابراهیم را که فوق العاده انسانساز است به بوته فراموشى بسپارند، و او را که مى‏تواند الگویى براى مردم جهان باشد از خاطره‏ها محو کنند

در روایتى از امیر مؤمنان على ع مى‏خوانیم: لسان الصدق للمرء یجعله اللَّه فى الناس خیر من المال یاکله و یورثه؛ خاطره خوب و نام نیکى که خداوند براى کسى در میان مردم قرار دهد از ثروت فراوانى که هم خودش بهره مى‏گیرد و هم به ارث مى‏گذارد بهتر و برتر است.