بسم الله الرحمن الرحیم

وَ اذْکُرْ فىِ الْکِتَابِ إِبْرَاهِیمَ  إِنَّهُ کاَنَ صِدِّیقًا نَّبِیًّا (مریم/41)

ترجمه آیه: و در این کتاب (قرآن) به یاد ابراهیم پرداز، زیرا او پیامبرى بسیار راستگوى بود.

1.       ظاهرا کلمه" صدیق" صیغه مبالغه از صدق و به معنى کسى است که بسیار راستگو است، بعضى گفته‏اند به معنى کسى است که هرگز دروغ نمى‏گوید، و یا بالاتر از آن توانایى بر دروغ گفتن ندارد، چون در تمام عمر عادت به راستگویى کرده است، و نیز بعضى آن را به معنى کسى مى‏دانند که آنچه را که انجام مى‏دهد مى‏گوید، و آنچه را که مى‏گوید انجام مى‏دهد، و میان گفتار و کردارش تناقضى نیست و ابراهیم (ع) چنین بود عملش تصدیق کننده سخن و اعتقاد او بود و سخنی را نمی گفت که خود عامل آن نباشد.

2.        راستگویی از کاملترین و با فضیلت ترین صفات انسانی است و اینکه خداوند حضرت ابراهیم را قبل از نبوت به صداقت و راستگویی متصف کرده است می فهماند که علت شایستگی او به نبوت صداقت و راستگویی او بوده است و آن حضرت به طور فطری چنین ویژگی داشته است.

3.        از اینکه خداوند امر می کند به پیامبر اسلام که  یاد مردی چون حضرت ابراهیم (ع) را زنده بدارد فهمیده می شود که بر همه ما وظیفه است که یاد انسان های دارای فضیلت را باید زنده نگه داشت تا فضایل آنها در جامعه زنده بماند. احیای الگوهای مناسب و تجلیل از ویژگی های خوب آنها یکى از شیوه‏هاى تربیت است.

4.        حضرت ابراهیم در بین انبیا از ویژگی های خاصی برخوردار است که نقل قصه آن حضرت آثار مطلوب بسیار دارد. همه اهل ملل و ادیان به فضل او مقرّ و معترفند و تمام ادیان زنده توحیدی جهان خود را به حضرت ابراهیم نسبت می دهند؛ یهود و مسیح از طریق اسحاق و یعقوب و پیامبر عظیم الشان اسلام از طریق اسماعیل خود را ابراهیمی می دانند.

5.       صداقت و راستگویی از همه پسندیده است ولی وقتی راستگویی هزینه دارد پسندیده تر است و وقتی انسان بداند که راستگویی اش باعث خواهد شد که جان و مال و خانواده اش به خطر بیافتند راستگویی ارزشی در حد نبوت پیدا می کند. چون حضرت ابراهیم در محیطى که یک پارچه وثنى و بت‏پرست بودند دم از توحید زد، با پدر و معاصرینش در افتاد، و با پادشاه بابل در افتاد، و خدایان دروغین آنها را شکست، و بر آنچه مى‏گفت مقاومت و ایستادگى ‏نمود، تا آنجا که او را در آتش انداختند و در آخر هم همانطور که به پدرش وعده داده بود از همه کناره‏گیرى و اعتزال جست.