محرومیت و برخورداری در این دنیا مهم نیست، پاسخگویی در قبال داشته ها در قیامت سخت و مهم است
ترجمه آیه:و اما انسان چون پروردگارش او را امتحان کند و اکرام نماید و نعمتش دهد گوید پروردگار من را اکرام کرده است.
1. ابتلا از بلا میباشد و مردم بلا را بد میدانند و عموماً برای محروم شدن از یک نعمت اطلاق میکنند ولی بلا یعنی آزمایش و در قرآن هم بهرهمندی از نعمت بلا و آزمایش الهی است و هم محرومیت از آن آزمایش میباشد.
2. اکرام در این آیه دو بار استفاده شده است و منظور از اکرام اول، اکرام صوری است که مردم برخورداری از نعمت فانی را اکرام میدانند و منظور از اکرام دوم اکرام واقعی است یعنی برخورداری از نعمت باقی که تقرّب به خدا است.
3. خداوند در این آیه به یکی از معایب اصلی انسان اشاره میفرماید اینکه اکثر انسانها همه چیز را با مقیاس خود و عموماً مادی ارزیابی میکنند.
4. یکی از امتحانهای الهی که با هدف رشد و تعالی و یا تعیین درجه بندگی انسانها انجام میگیرد، بخشیدن و یا محروم کردن انسان از پول، مقام و موقعیت اجتماعی و امثال آن است. انسانها اغلب در این امتحان وقتی برخوردار از نعمت میشوند طغیان میکنند و وقتی محروم از نعمت میشوند بیتابی میکنند و کفر میورزند و هردو گروه در این امتحان رفوزه محسوب می شوند.
5. این آیه بیانگر آن است که انسان موجودی کم ظرفیت است و لذا باید تلاش نمود و نیز در دعاها از خداوند خداست که ابتدا ظرفیت برخورداری از نعمت را عنایت فرماید بعد ما را متنعّم سازد.
6. مشی خداوند، امتحان با تحقیر نیست آزمایش با اکرام است. سقوط و یا احساس تحقیر و یا حتی احساس اهانت، نتیجه خطاهای خود انسان است مثلا انسان فقیر انسان تحقیر شده نیست اکثر علما و دانشمندان فقیر بودند ولی در چشم عموم مردم بسیار بزرگ جلوه می کردند. اگر فردی داشتن و نداشتن را امتحان بداند و یقین داشته باشد که امتحان داراها سنگین تر و سخت تر از ندارها است رفتاری متفاوت از خود نشان می دهد.