چه کاری انجام دهیم؟ چرا کار را انجام دهیم؟ چگونه و با چه شرایطی کار را انجام دهیم؟


1.       این آیه با بیان این واقعیت که تنوع در تلاش و افعال انسانها بسیار زیاد است به حدی که شاید بتوان ادعا نمود که هیچ فعلی از انسان شبیه فعل انسان دیگر نیست، همه را به توجه به ماهیت و چگونگی افعال دعوت می‌نماید.

2.       تنوع در افعال و تلاش‌ها یا حاصل تنوع در ماهیت کارهاست (چه کاری انجام می‌دهیم؟) یا حاصل نیت کارهاست (برای چه انجام می‌دهیم؟) یا حاصل حواشی و محیط انجام کار است و یا حاصل کیفیت و کمیت کار است مثل پایداری و یا عدم پایداری.

3.       نتیجه توجه به انواع تلاش‌هایی که در اطراف ما انجام می‌گیرد و خود ما هم انجام می‌دهیم آماده شدن برای پاسخ به این سؤالهاست؟

الف) کاری که می‌کنیم کاری عبث است یا مضر است یا مفید؟

ب ) این کار گناهی و وزری بر گناهان ما می‌افزاید یا وزری از ما برمی‌دارد؟

ج ) کار برای بهشت است یا آتش دوزخ به همراه دارد؟

د ) رضای خداوند در آن وجود دارد یا صرفاً برای دنیا می‌باشد؟

هـ) آثاری پایدار دارد و باقیات الصالحات است یا کاری با آثار ناپایدار و یا سنتی زشت است که سالها آثار سوء خواهد داشت؟

و) آیا من شایسته انجام آن کار هستم ؟

4.       در تفکر مادی تنوع در کار ها حاصل یک عامل است و آن سود مادی و میزان درآمد می‌باشد و این آیه به صراحت چنین تفکر را مردود دانسته و برای افعال تنوع بسیار زیادی را قائل شده است.

     در حدیثی حضرت رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «الناس رجلان مُبتاعٌ‌ نَفْسَه فَمُعتِقُها وَ بایعٌ ‌نَفسَه فَموبِقُها» انسانها دو نوعند یکی آنکه (در این دنیا با عملکرد خود) خود را بخرد و آزاد کند و دیگری آنکه (با کسب گناه و به بطالت گذراندن عمر خود) خود را بفروشد و هلاک کند.