تکبّر باعث می‌شود که انسان از مسیر حق برگردد

ثُمَّ أدْبَر وَ اسْتَکْبَرَ  (مدثّر / 23)، سپس پشت کرد و تکبّر ورزید.

1.       آیه مربوط به شخصی به‌نام ولیدبن مغیره می‌باشد که در دوران جاهلیت جزو دانشمندان مکه به حساب می‌آمد. او نزد پیامبر(ص) آمد سورة سجده را شنید منقلب شد ولی تحت فشار ابوجهل و مشرکین قریش که با هم رفاقت داشتند، مجدداً به شرک برگشت و او بود که پیامبر را ساحر نامید. البته این تهمت بعدها بیشتر مدح رسول اکرم(ص) شمرده شد تا ذم و بدگویی؛ ولی در آن زمان بی‌حرمتی به آن حضرت بود.

2.       علت اینکه انسانها از مسیر حق رو برمی‌گردانند و با اینکه طعم شیرین راه حق را چشیده‌اند به مسیر انحرافی می‌روند، بیشتر دو امر است: 1- استکبار و خود بزرگ‌بینی 2- دوستان و همراهان بد که رابطه‌ای عاطفی و محکم بینشان وجود دارد. در زمان حاضر و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران وقتی علت ادبار و پشت کردن به ارزش‌های دینی و انقلابی را در افراد بررسی کنیم ردّ این دو عامل را می‌توان به وضوح یافت.

3.       عواقب پشت کردن به اسلام و راه حق عبارتند از: الف) فریب شیاطین را می‌خورند و با آنها همراه می‌گردند. شاید هم شیاطین بلافاصله دور آنها را پر می‌کنند. ب) از نظر روحی – روانی تحت فشار قرار می‌گیرند و آرامش خود را از دست می‌دهند. ج) زندگی آنها دشوار و همراه با تنگنا می‌شود. (معیشتاً ضنکا) د) به خواری گرفتار می‌شوند. هـ) اعمالشان باطل می‌شود و) همواره از مسیر حق دورتر و دورتر می‌شوند.

4.       در این آیه از دو ویژگی ادبار و استکبار گزارش شده است که هر دو از حالات درونی انسان است. خداوند از حالات درونی ولید خبر می‌دهد و این از اعجازهای قرآنی است. البته این حالات به ندرت و گاهی به شکل غلط‌انداز در صورت و ظاهر انسان نیز نمایان می‌گردد.