بسم الله الرحمن الرحیم
قَالَ یَا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّیِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لَا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ(نمل/46)
ترجمه: صالح گفت: «اى قوم من، چرا پیش از [جُستنِ] نیکى، شتابزده خواهان بدى هستید؟ چرا از خدا آمرزش نمىخواهید؟ باشد که مورد رحمت قرار گیرید.»
1. منظور از سیّئه کفر، شرک، گناه، فساد و عذاب الهی است و حسنه در این آیه به معنی استغفار و طلب رحمت و مغفرت است که برای انسان خطاکار هیچ عمل نیکی بالاتر از استغفار و طلب رحمت نمی باشد.
2. قصه ی حضرت صالح و قوم ثمود همانند همه قصه های قرآن بسیار عبرت آموز است. در جامعه گروه های زیادی وجود دارند که شاید همدیگر را هم نشناسند ولی وقتی در آن جامعه مسیر حقی صریح و آشکار و غیر قابل تفسیر از زبان یک پیامبر و یا مصلحی عرضه می شود، انسان ها با همه تنوع سلایق دو دسته می شوند، طرفداران حق و طرفداران باطل. قرآن می فرماید وقتی حضرت صالح را فرستادیم تا قوم ثمود را به توحید هدایت کند آنها دو گروه متخاصم و دشمن هم شدند. بعد می فرماید گروه مخالف که اهل فساد بودند خودشان نه گروه بودند ولی در برابر حضرت صالح با هم متحد شدند و صف واحدی را تشکیل دادند. حق همانگونه که طرفداران خود را حول محور ایمان به خدا متحد می کند، مخالفان خود را نیز با هر عقیده و نظری باشند علیه حق متحد می سازد.
3. منکران پیامبران چون منکر خدا و معاد نیز هستند برای اثبات باطل بودن ادعای پیامبران، همیشه درخواست عذاب سریع خداوند می کنند. و این ناشی از اراده خداوند بر مهلت دادن و استدراج و ستار بودن و حاکمیت رحمت و امنیت در جهان است. اگر خداوند هر کافری را بلافاصله بعد از کفر به هلاکت می رساند هیچ انسان کافری در جهان پیدا نمی شد و بر خلاف خواست خداوند جبر بر جهان حکمفرما می شد.
4. پیامبران از اینکه به جای رحمت، عذاب و به جای استغفار، انجام گناه در بین مردم می بینند دلسوزانه از مردم می خواهند که مسیرشان را عوض کنند و همیشه چنین در خواستی نفرت، لجاجت و خشم کفار را می افزاید. البته کسانی که ذره ای خدا ترسی در دل داشته باشند به راه راست هدایت می شوند.
5. اگر قوم ثمود حتی بعد از کشتن شتر حضرت صالح توبه می کردند خداوند آنها را می بخشید ولی فساد و کفر اگر تکرار شود و بر روی هم انباشته شود توفیق توبه را از آنها می گیرد و نفرت نسبت به خدا و پیامبران و اسباب هدایت را در دل آنها می افزاید.
