بسم الله الرحمن الرحیم
إِنَّ الَّذِینَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَاتِ سَیَجْعَلُ لهُمُ الرَّحْمَانُ وُدًّا(مریم/96)
ترجمه آیه: کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند، به زودى [خداى] رحمان براى آنان محبتى [در دلها] قرار می دهد.
1. کلمه" وُدّ" و" مودّت" به معناى محبت است. پنج قول در تفسیر این آیه وجود دارد که همه مستند به روایات معصومین و یا آیات دیگر قرآن می باشند و همه این پنج دیدگاه را تفسیر مجمع البیان جمع کرده است: 1- این آیه مخصوص حضرت على (ع) است و در باره ایشان نازل شده است. على (ع) می فرماید: اگر با این شمشیرم بر بینى مؤمن فرود آورم که مرا دشمن شود، با من دشمن نخواهد شد و اگر همه دنیا را بمنافق دهم که مرا دوست بدارد، مرا دوست نخواهد داشت، زیرا بر زبان پیامبر امى گذشته است که:مؤمن ترا دشمن نمیدارد و منافق ترا دوست نمیدارد. 2- این آیه شامل تمام مؤمنین مىشود و منظور از آیه این است که خداوند محبت کسانی که اهل ایمان هستند و عمل صالح می کنند را در دل مردم صالح قرار مىدهد. 3- معنی آیه این است که خداوند، محبت مؤمنین را در دل مخالفانشان قرار مىدهد و این سبب می شود که مخالفان نیز ایمان بیاورند 4- معنی آیه این است که خداوند محبت مؤمنین را در دل یکدیگر قرار مىدهد تا یکدیگر را دوست بدارند و پشتیبان یکدیگر باشند و همچون دستى واحد، در مقابل دشمن، به نبرد خیزند. 5- معنی آیه این است که خداوند در آخرت، محبت مؤمنین را در دل یکدیگر قرار مىدهد تا همچون پدر و فرزند یکدیگر را دوست بدارند. این خود بالاترین شادى و بزرگترین نعمت است.
2. نظرات بالا مخالف هم نیستند کاملا قابل جمعند و تفسیر نمونه همه را به این شکل جمع کرده است و معنی آیه را قول دوم دانسته و بقیه اقوال را مصادیق آن معرفی کرده است به این صورت که: " ایمان و عمل صالح" جاذبه و کشش فوق- العادهاى دارد، اعتقاد به یگانگى خدا و دعوت پیامبران که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت اخلاق عالیه انسانى، تقوا و پاکى و درستى و امانت و شجاعت و ایثار و گذشت، تجلى کند، همچون نیروهاى عظیم مغناطیس کشیده و رباینده است. حتى افراد ناپاک و آلوده از پاکان لذت مىبرند، و از ناپاکانى همچون خود متنفرند، به همین دلیل هنگامى که فى المثل مىخواهند همسر یا شریکى انتخاب کنند تاکید دارند که طرف آنها پاک و نجیب و امین و درستکار باشد.
3. از على (ع) روایت شده است که فرمود: از رسول خدا از معناى آیه" سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا" پرسیدم که چیست؟ فرمود: محبت در قلوب مؤمنین و ملائکه مقربین. یا على خداوند به مؤمنین سه چیز داده، اول مَقت، دوم حلاوت، سوم مهابت در قلوب صالحان. کلمه" مقت" به معناى محبت است.
4. طبق روایتی از پیامبر اکرم ایمان و عمل صالح محبوبیتی ایجاد می کند به وسعت همه جهان خلقت به این صورت که: ذات پاک خداوند چنین کسانى را دوست دارد، نزد همه اهل آسمان ( ملائکه) محبوبند، و این محبت در قلوب انسانهایى که در زمین هستند به دلیل فطرت کمال جوی انسان ایجاد مىشود و در آخرت نیز اهل بهشت به هم محبت می ورزند.
بیدمشک