بسم الله الرحمن الرحیم

وَ کاَنَ یَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَوةِ وَ الزَّکَوةِ وَ کاَنَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِیًّا(مریم/55)

ترجمه آیه: و همواره خاندان خود را به نماز و زکات فرمان مى‏داد و همواره نزد پروردگارش پسندیده  بود.

1.       از دیگر صفات پسندیده حضرت اسماعیل این بود که همواره خانواده خود را به نماز و روزه دعوت می کرد و چون اهل و خانواده‏اش را امر به نماز و زکات می کرد پروردگارش از او راضی بود.

2.      در این آیه سه مسئله مهم است: یکى آن که مهمترین ارکان تربیت جامعه، خانواده است و باید خانواده را نماز خوان تربیت کنیم. نماز پایه و اساس اعمال نیک است و نماز سبب تقرب انسان به خدا مى‏شود و باید تربیت را از نماز آغاز نمود. ضرورتى ندارد که کودک خود را به انجام همه واجبات و اخلاقیات از خرد و کلان آنها تلقین کنى. بلکه اگر میان او و خدا یک رابطه ایمانى ایجاد کنى بقیه کارها خود بخود به سامان خواهد آمد. نماز کارى است منظم و هر شبانه روز پنج بار به انجام آن پرداختن کارى دشوار است. اگر کسى از کودکى به نماز عادت کرده باشد نماز جزیى از زندگى‏اش خواهد بود، چنان که گویى هرگز از آن احساس بى‏نیازى نخواهد کرد. مطلب دوم زکات است. زکات به معنی انفاق و کمک به نیازمندان، تمرینی است براى این که انسان را بیاموزد که فقط به خود نپردازد بلکه به مردم دیگر نیز توجه کند. مطلب سوم که از سوره مریم حاصل مى‏شود این است که مسئله رضا و خشنودى بارها در آن تکرار شده و از زورگویى نهى گردیده است. از وظایف والدین است که فرزند خود را طورى تربیت کنند که در عین مقبولیت در نزد مردم در نزد خدا هم آبرومند و مقبول باشند. یعنى در محدوده پرهیزگارى، به راه و روش پیامبرش سیر کنند.

3.     شهید مطهری در باره آموزش نماز به فرزندان می گوید: خیلی دلم می خواهد ما به اهمیت نماز که عمود الدین است پی برده باشیم. هیچ می دانید که ما مسؤول نماز خواندن خاندان خودمان، یعنی زن و فرزند خودمان هستیم یا نه؟ هر فردی از ما هم مسئول نماز خودش است و هم مسؤول نماز اهلش یعنی زن وبچه اش. خطاب به پیامبر اکرم (ص) است که: «و امر اهلک بالصلوة و اصطبر علیها» (طه/آیه 132)؛ «ای پیامبر! خاندان خودت را به نماز امر کن و خودت هم بر نماز صابر باش». این اختصاص به پیامبر ندارد، همه ما به این امر موظف هستیم. بچه ها را چه باید کرد؟ بچه ها را از کوچکی باید به نماز تمرین داد. دستور رسیده است که به بچه از هفت سالگی نماز تمرینی یاد بدهید. البته بچه هفت ساله نمی تواند نماز صحیح بخواند ولی صورت نماز را می تواند بخواند. از هفت سالگی می تواند به نماز عادت کند، چه پسر و چه دختر. یعنی همان اولی که بچه به دبستان می رود، باید نماز را در دبستان به او یاد بدهند، در خانواده هم باید به او یاد بدهند ولی این را توجه داشته باشید که یاد دادن و وادار کردن با زور نتیجه ای ندارد، کوشش کنید که بچه تان از اول به نماز خواندن رغبت داشته باشد و به این کار تشویق بشود. به هر شکلی که می توانید موجبات تشویق بچه تان را فراهم کنید که با ذوق و شوق نماز بخواند، زیاد به او بارک الله بگوئید، جایزه بدهید، اظهار محبت کنید که بفهمد وقتی نماز می خواند، بر محبت شما نسبت به او افزوده می شود. دیگر اینکه بچه را باید در محیط مشوق نماز خواندن برد. به تجربه ثابت شده است که اگر بچه به مسجد نرود، اگر در جمع نباشد و نماز خواندن جمع را نبیند، به این کار تشویق نمی شود، چون اصلا حضور در جمع مشوق انسان است. آدم بزرگ هم وقتی خودش را در جمع اهل عبادت می بیند، روح عبادت بیشتری پیدا می کند، بچه که دیگر بیشتر تحت تأثیر است. متاسفانه کم رفتن ما به مسجد و معابد و مجالس دینی و اینکه بچه ها کمتر در مجالس مذهبی شرکت می کنند، سبب می شود که این ها از ابتدا رغبت به عبادت پیدا نکنند ولی این برای شما وظیفه است. اما اسلام که می گوید بچه ات را وادار به نماز خواندن کن، نمی گوید تشر بزن، دعوایش کن. نه، از هر وسیله ای که می دانید بهتر می شود برای تشویق او به عبادت و نماز خواندن استفاده کرد، شما باید استفاده بکنید. باید ما با بچه های خودمان برنامه مسجد رفتن داشته باشیم تا آنها با مساجد و معابد آشنا بشوند. ما خودمان که از بچگی با مساجد و معابد آشنا بودیم در این اوضاع و احوال امروز چقدر به مسجد می رویم که بچه های ما که هفت ساله شده اند به دبستان رفته اند و بعد به دبیرستان و بعد به دانشگاه ولی اصلا پایشان به مساجد نرسیده است، بروند. خوب، این ها قهرا از مساجد فراری می شوند.(مرتضی مطهری- آزادی معنوی- صفحه 151-150)

          4. موارد ذیل از کارکردهای مهم خانواده برای دعوت فرزندان به نماز شناخته شده‏اند:تشویق و تحسین(کلامی و 

          مادی)،الگوآفرینی‏ مناسب،آرایش محیط مساجد،بیان آثار نماز،استفاده از قصه و شعر در مورد نماز و پرهیز از زیاده‏ روی و

          تحکم نابخردانه.