بسم الله الرحمن الرحیم

یَأَیهُّا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ  فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الحْیَاةُ الدُّنْیَا  وَ لَا یَغُرَّنَّکُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ (فاطر/5(

ترجمه: اى مردم، همانا وعده خدا حقّ است. زنهار تا این زندگى دنیا شما را فریب ندهد، و زنهار تا [شیطانِ‏] فریبنده شما را در باره خدا نفریبد.

1.       آغاز این سوره درباره‏ى توحید بود، آیه‏ى قبل درباره‏ى نبوّت و این آیه درباره‏ى معاد است. منظور از حق بودن وعده الهی این است که وعده‏اى که خدا داده قطعا واقع خواهد شد، اینکه همه را می میراند و سپس زنده مى‏کند، و همه را به سزاى اعمالشان مى‏رساند، اگر عملشان خیر بوده سزای خیر، و اگر شر بوده به عذاب گرفتار خواهد کرد. قیامت و میزان و پاداش و عذاب و بهشت و جهنم وعده‏هایى است تخلف ناپذیر که از سوى خداوند قادر حکیم داده شده است.

2.      غرور" یعنی کسی که بسیار اغفال مى‏کند، و ظاهرا منظور از آن شیطان است‏ و معناى فریب شیطان فریب دهنده این است که  شیطان نظر مردم را با امید و وعده های دروغین و یا با مأیوس کردن از رحمت خداوند و یا از طریق تحریف، بدعت و سهل‏انگارى نسبت به احکام و قانون الهى از خدا دور می سازد.

3.      هشدار آیه به مردم که نه به وسوسه‏هاى شیاطین مغرور شوند و نه فریب دنیا را بخورند، در واقع اشاره به این است که راه نفوذ گناه در انسان دو راه است: 1- مظاهر فریبنده دنیا، جاه و جلال و مال و مقام، و انواع شهوات.2- مغرور شدن به عفو و کرم الهى، و در اینجاست که شیطان از یک سو زرق و برق این جهان را در نظر انسان زینت مى‏دهد و آن را متاعى نقد و پر جاذبه و دوست داشتنى و پر ارزش معرفى مى‏کند و از سوی دیگر آثار گناه و دنیا پرستی را در نزد انسان ها کوچک جلوه می دهد.

4.      افرادى که در برابر عوامل فریب قرار مى‏گیرند سه گروهند: گروهى به قدرى ناتوان و ضعیفند که به مختصر چیزى فریب مى‏خورند.گروهى که از اینها نیرومندترند تنها به وسیله زرق و برق دنیا فریفته نمى‏شوند بلکه اگر وسوسه‏گرى نیرومند آنها را تحریک کند و مفاسد اعمالشان را در نظرشان سبک سازد فریب مى‏خورند. گروه سومى که از اینها هم نیرومندتر و پرمایه‏ترند نه خود فریب می خورند و نه کسى مى‏تواند آنها را بفریبد و در حقیقت آنها داخل در عنوان بندگان خاص خداوند مى‏باشند. خداوند می فرماید شیطان هیچ راه نفوذی به بندگان خاص و خالص من ندارد.

5.      وقتى وعده خدا حق و ثابت بود، پس زنهار، که به حیات دنیا مغرور نشوید، و اشتغال شما به لذات و زینت‏هاى آن اعم از مال و مقام و زن و بچه چنان نباشد که شما را از روز حساب غافل سازد، و لذتهاى دنیا و سرگرمیهایش آن چنان دل شما را نبرد، که غرق در لذات دنیا شوید و از حق اعراض کنید.

6.      شیطان برای گمراه ساختن انسان ها از یک سو به ایشان تلقین می کند که خدا حلیم و بخشنده است، و از سوى دیگر می گوید: به دنیاپرستان بنگرید که چگونه از عذاب خدا در امان هستند، هر چه بیشتر در طلب دنیا مى‏کوشند، و بیشتر از خدا غافل و آلوده  گناه مى‏شوند زندگى‏شان بهتر و راحت‏تر، و در بین مردم داراى مقامى رفیع‏تر مى‏شوند. اصلا هیچ احترام و ارزشى نیست، مگر در پیشرفت زندگى دنیا، و در ما وراى این زندگى خبرى نیست، و این وعده و وعید و قیامت و حساب و بهشت و دوزخى که دعوت‏هاى دینى از آن خبر مى‏دهند، مشتى خرافات است. و این همان معنی آیه است که می فرماید ارتکاب گناه کم کم انسان را به انکار قیامت و خدا می کشاند.