بسم الله الرحمن الرحیم
فَسُبْحانَ الَّذی بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (یس/83)
ترجمه آیه: پس [شکوهمند و] پاک است آن کسى که ملکوت هر چیزى در دست اوست، و به سوى اوست که بازگردانیده مىشوید.
1. در حدیثی از حضرت نبی مکرم اسلام(ص) نقل شده است که: هرچیزی قلب دارد و قلب قرآن سوره یس است. ابن عبّاس می گوید: من نمىدانستم چرا سوره یس اینقدر دارای فضیلت است تا متوجه این آیه شدم و دانستم که به خاطر این است.
2. این آیه که آخرین آیه سوره یس است به صورت یک نتیجهگیرى کلى در مساله مبدء و معاد است. از آیات قرآن به خوبى بر مىآید که بیشترین مخالفت منکران معاد روى مساله معاد جسمانى و تعجب از باز گشت و زنده شدن دوباره انسان به زندگى و حیات است در حالی که بدنش پوسیده و به خاک تبدیل شده است. لذا اکثر آیات این سوره بر مساله قدرت خداوند تکیه مىکند، و نمونههاى آن را در عالم هستى شرح مىدهد، تا تعجب منکرین معاد از مساله حیات بعد از مرگ زائل و ایمان معتقدین به معاد نیز تقویت گردد.
3. خلاصه سوره یس این مفاهیم است که خداوند اول و آخر این عالم است و برای او مثل و مانندی نیست و هر موجودی به دست قدرت او خلق شده است و سر انجام با اراده او به او برخواهد گشت و در این آیه بطور اجمال و در عین حال زیبا مبدا و معاد را بیان می فرماید: جمله بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ اشاره به آغاز خلقت این جهان است و جمله وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ اشاره به معاد و پایان جهان و آغاز آخرت است.
4. کلمه" ملکوت" مبالغه در معناى مُلک است مثلا اگر فردی بگوید من صاحب و مالک این خانه هستم و فردی بگوید من صاحب خانه و همچنین صاحب صاحب این خانه هستم نفر دوم دارای ملکوت است و ملکوت هر چیزی در دست اوست یعنی خداوند مسلط بر هر چیز است، و غیر از خدا کسى در این تسلط بهره و سهمى ندارد.
5. این آیه می خواهد منزه و پاک بودن خدا از ضعف و ناتوانی در برپا ساختن قیامت را نیز بیان کند. مشرکین غافلند از اینکه ملکوت هر چیزى به دست خدا و در قبضه قدرت اوست. و خداوند با کلمه سبحان می فرماید که خداوند از ناتوانی و تشبیه کردن قدرت او به سایر قدرتمندان و داشتن هر محدودیتی منزه است زیرا تمام قدرت ها، زیبایی ها، تدبیرها و ظرفیت های این عالم از خداوند سرچشمه گرفته و سرانجام همه به او منتهی خواهند شد.
بیدمشک