بسم الله الرحمن الرحیم

کسانی که می‌خواهد رستگار شوند باید بیشتر به روحیات و حالات نفس خود توجه کنند و اگر کوچکترین آلودگی‌ در آن دیدند اقدام به پاک نمودن آن بنمایند.

        ترجمه آیه: به یقین رستگار شد کسی که نفس خود را رشد داد و پاکیزه داشت و بی‌تردید محروم و شکست خورده شد کسی که آن را به پلیدی‌ها آلوده کرد.

1. دَسَّ یعنی تحریف کردن و سند اصلی را دستکاری نمودن و زَکّی یعنی سند اصلی را پاک از تحریف نگه داشتن

2. از این آیه فهمیده می‌شود که نفس (روح) انسان پاک و بی‌آلایش و هدایت‌گر انسان به رستگاری است و اگر همانطور که خلق شده است پاک بماند انسان را به رستگاری می‌رساند و اگر به سوی آنچه خلاف نفس است کشانده شود و آلوده گردد انسان را به شکست و سرنوشت شوم دچار می‌سازد. (شاید به همین خاطر است که خداوند می‌فرماید اگر کار نیک کردید از خداوند است و اگر کار بد انجام دادید از خودتان است).

3. رستگاری و خوشبختی نیاز به دقت در حالات درونی خود و تزکیه آن دارد. بدون محاسبه و دقت در اعمال و افکار و احساسات درونی و نیز پاک کردن آنها از آلودگی‌ها، زندگی به سوی خوشبختی هدایت نمی‌شود. (به یقین رستگار شد کسی که نفس خود را رشد داد و پاکیزه داشت)

4. شنیدن افکار پلید، اشعار انحرافی و شرک آلود، دیدن فیلم‌های خلاف خواست و اراده خداوند که از چاشنی احساس نیز بهره‌مند هستند، دیدن و شنیدن خلاف اخلاق و یادگیری علوم خلاف حقایق هستی، مصداق آلوده کردن نفس است. چون همه‌ی عرصه‌های احساسی، عاطفی، علمی و اخلاقی را نفس شامل می‌شود.

5. بعضی‌ها گفته‌اند این آیه اهمیت توجه به دل و عقل عملی را بیان می‌کند ولی برای رستگاری انسان هم فطرت پاک نیاز است و هم تلاش برای رسیدن به کمال که در سایه علم و عمل حاصل می‌گردد. عقل نظری و فعالیت‌های علمی بشر باعث تقویت قدرت تشخیص عقل عملی در ارزیابی‌های خود می‌باشد. هر چند عقل عملی ابزار تجربه و عبرت از حوادث را برای ارزیابی در اختیار دارد ولی بی‌نیاز از عقل نظری و شناخت عقلی مسائل اطراف خود نیست.