فَذَرْنی وَ مَن یُکَذِّبُ بِهذا الْحدیث سَنَسْتَدرجُهُم مِن حیث لایَعْلَمون (قلم / 44)، پس مرا با کسانی که این حدیث را (قرآن را) تکذیب می‌کنند واگذارید که به‌زودی آنها را تدریجاً (به سوی عذاب) از آنجایی که نمی‌دانند نزدیک می‌کنیم.
1. از لحن این آیه قهر الهی فهمیده می‌شود و بالاترین درجه عذاب در قرآن مواردی است که لحن قهر دارد و واگذاشتن مخلوق به خالق و حذف واسطه‌هایی چون ملائک حسابرس و ملائک عذاب لحن قهر الهی را تشدید می‌نماید.
2. در نظام تربیتی الهی یکی از سنن قطعی استدراج است و در چند آیه قرآن بطور مستقیم و غیرمستقیم به این سنت اشاره شده است. استدراج مشغول شدن به نعمت الهی و غفلت از منعم را می‌گویند. غفلت از منعم فرصت‌های بسیار ارزشمندی را از انسان می‌گیرد که در نتیجه آن انسان ناگهان خود را در عذاب الهی می‌بیند. برای توضیح این مطلب می‌توان چنین گفت: برای شخصی که گناه کرده است و باید توبه کند تا گناهش بخشوده شود سه حالت قابل تصور است: الف) فرد به دلیل توجه به منعم و عظمت آن، خطای خود را بزرگ شمرده سریعاً توبه می‌کند. ب) فرد خود متوجه بزرگی معصیت نیست و خداوند او را به بلایی گرفتار می‌کند و نعمتی از او می‌گیرد و در نتیجه متوجه خطای خود می‌شود و توبه می‌کند. ج) فرد گناهی مرتکب می‌شود و همزمان با آن خداوند نعمتی به او می‌دهد و گنهکار به نعمت مشغول می‌شود و خیال می‌کند که خداوند به او توجه و عنایت کرده است و در نتیجه از گناه خود غفلت می‌کند و توبه نمی‌کند. حالت سوم همان عذاب استدراج است.
3. امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرمایند: "وقتی خداوند برای بنده‌ای خیر اراده کند و بنده گناهی مرتکب شود بلافاصله برای او بلایی می‌فرستد و او را متوجه استغفار می‌کند و زمانی که خداوند برای بنده‌ای شرّ اراده کند و بنده گناهی مرتکب شود بلافاصله نعمتی به او می‌دهد تا استغفار را فراموش کند و به همان حال گناه بماند." لذا برخورداری از نعمت و محرومیت از آن همه در این دنیا آزمایش الهی است و بنده در هر حالی باید متوجه خداوند و وظایف تعیین شده از سوی او باشد.
4. در برخی روایات آمده است که اصحاب نزد ائمه اطهار(ع) شرفیاب می‌شدند و از برخورداری‌های خود سؤال می‌کردند که آیا خداوند ما را گرفتار سنت استدراج نموده است؟ ائمه اطهار در پاسخ، آنها را به حال درونی خودشان حواله می‌کردند که اگر متوجه خداوند که صاحب نعمت است، هستند و در انجام وظایف الهی کوتاهی نمی‌کنند پس دچار استدراج نشده اند ولی اگر نعمتی باعث کوتاهی در انجام وظایف یا عُجب و خود بزرگ بینی آنها شده است نشانه ابتلا به سنت استدراج می‌باشد.
بیدمشک